Zbiór portretów historycznych

Poczet królów polskich: Aleksander Jagiellończyk (król Polski w latach 1501–1506). Reprint słynnego portretu z rysunku Jana Matejki. Historyczny poczet królów – znany z historycznych lekcji, a wizerunki, stroje królewskie i książęce pamiętamy jak nie z książek, to choćby z banknotów. Portrety z albumu wydanego nakładem Maurycego Perlesa, Wiedeń 1893. Źródło: Biblioteka Narodowa (digitalizacja obiektów w ramach projektu Patrimonium).

„Z łaski Bożej król Polski, a także ziemi krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej, wielki książę litewski, ruski, pruski oraz Chełmna, Elbląga i Pomorza, etc. pan i dziedzic”

Aleksander Jagiellończyk – władca z dynastii Jagiellonów, rządził na Litwie w latach 1492–1506, król Polski 1501–1506. Pierwszy ustanawia własne płatne wojsko. Pogromca Tatarów pod Kleckiem, 20.000 wzięto w niewolę. Wyniesiony przez magnatów litewskich na wielkiego księcia Litwy, Aleksander, przed swoim wyborem na króla polskiego, ciężko zmagał się z wrogiem Litwy Moskwą i ze sprzymierzonymi z nią Tatarami. Zasiadłszy na tronie polskim zakończył długą i niszczącą wojnę rozejmem sześcioletnim, w którym znaczne obszary Litwy oddano Moskwie. Zacny i łagodny, ale mało wojowniczy i nieświetnie uzdolniony król, ponad miarę był hojny w szafunku dóbr koronnych i skory do ustępstw na rzecz szlachty. Dla pozyskania warstw szlacheckich przeciw zawsze jeszcze potężnej partji magnackiej, zgodził się król na słynną konstytucję „Nihil Novi” (1505) uchwaloną na sejmie radomskim. „Nic nowego” – mówi naczelny artykuł konstytucji – nie ustanowi król i jego następcy bez wspólnej senatu i posłów ziemskich zgody. W ten sposób utrwalała się ostatecznie przewaga sejmów walnych i organizacja przedstawicielstwa szlachty Izby Poselskiej jako czynnika decydującego w państwie. Na polecenie Aleksandra wydano w r. 1506 Statuty Łaskiego („Przesławnego Królestwa Polskiego przywileje, konstytucje i zezwolenia urzędowe oraz uznane dekrety”, w tym prawo miejskie magdeburskie, przywilej dla Żydów z r. 1264 oraz traktaty międzynarodowe).

Na podstawie: Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie

Jan Matejko to zdecydowanie najbardziej znany malarz polskiej historii. W XIX wieku, w czasach jarzma austriacko-prusko-rosyjskiego, przedstawiał na płótnach kawał zagadnień towarzyszących istotnym wydarzeniom mającym miejsce w niemal tysiącletnich dziejach naszego kraju. Nie stronił od unowocześniania swoich arcydzieł poprzez mieszanie wątków, postaci i innych niekonwencjonalnych rozwiązań, które możemy sprawdzić w muzeach, albumach lub wystawić reprodukcje poligraficzne Donum Artis na swoich ścianach i dać się przyjrzeć również innym.
Za słowami Michała Krajskiego z tygodnika Polska Niepodległa: „Można powiedzieć, że malarz ten był kimś więcej niż wielkim artystą – także nauczycielem narodu, który ukazywał momenty świetności i upadku, jakie przeżywała nasza ojczyzna”.