Zbiór portretów historycznych

Poczet królów polskich: Jan I Olbracht (król Polski w latach 1492–1501). Reprint słynnego portretu z rysunku Jana Matejki. Historyczny poczet królów – znany z historycznych lekcji, a wizerunki, stroje królewskie i książęce pamiętamy jak nie z książek, to choćby z banknotów. Portrety z albumu wydanego nakładem Maurycego Perlesa, Wiedeń 1893. Źródło: Biblioteka Narodowa (digitalizacja obiektów w ramach projektu Patrimonium).

„Z Bożej łaski król Polski, ziemi krakowskiej, sandomierskiej, łęczyckiej, sieradzkiej, Kujaw, najwyższy książę Litwy, pan i dziedzic Rusi, Prus, Chełmna, Elbląga i Pomorza”

Jan I Olbracht (Albrecht) – władca z dynastii Jagiellonów, książę głogowski 1491–1498, król Polski 1492–1501. Rozszerza prawa szlachty na sejmie w Piotrkowie (1496). Ponosi wielką klęskę na Wołoszczyźnie (1497) i z tym wiążę się powiedzenie „za króla Olbrachta wyginęła szlachta”. Wykształcony, wymowny i pomysłowy człowiek, waleczny i stanowczy w działaniu, ale mniej niż ojciec wytrwały monarcha. Za jego to czasów szlachta, która z królem tym żyła w dobrem porozumieniu i zgodnie, uzyskała na sławnym sejmie piotrowskim r. 1496 znaczne rozszerzenie przywilejów ze szkodą mieszczan i chłopów. Poparty przez szlachtę król podjął śmiałą, ale niebezpieczną wyprawę na Turcję z zamiarem dotarcia aż do Morza Czarnego. Przestarzały sposób wojowania, olbrzymie trudności dalekiej wyprawy a nadto zdrada wojewody mołdawskiego Stefana, zmusiły króla do odwrotu. Pod wsią Koźminem armja polska poniosła klęskę, mocno przez późniejszych dziejopisów przesądzoną. Poległo parę tysięcy rycerzy a Polska wytrzymać musiała w r. 1498. najazd odwetowy Turcji. Wśród przygotowań do nowej wojny umarł Jan Olbracht w Toruniu w r. 1501. „Śmierć jego Polakom ciężki żal, nieprzyjaciołom radość przyniosła” według świadectwa kronikarza Miechowity. Król Jan I był pierwszym władcą Polski w rozpoczynającej się właśnie epoce Nowożytnej.

Na podstawie: Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie

Jan Matejko to zdecydowanie najbardziej znany malarz polskiej historii. W XIX wieku, w czasach jarzma austriacko-prusko-rosyjskiego, przedstawiał na płótnach kawał zagadnień towarzyszących istotnym wydarzeniom mającym miejsce w niemal tysiącletnich dziejach naszego kraju. Nie stronił od unowocześniania swoich arcydzieł poprzez mieszanie wątków, postaci i innych niekonwencjonalnych rozwiązań, które możemy sprawdzić w muzeach, albumach lub wystawić reprodukcje poligraficzne Donum Artis na swoich ścianach i dać się przyjrzeć również innym.
Za słowami Michała Krajskiego z tygodnika Polska Niepodległa: „Można powiedzieć, że malarz ten był kimś więcej niż wielkim artystą – także nauczycielem narodu, który ukazywał momenty świetności i upadku, jakie przeżywała nasza ojczyzna”.