Zbiór portretów historycznych

Poczet królów polskich: Władysław II Wygnaniec (książę senior Polski 1138–1146). Reprint słynnego portretu z rysunku Jana Matejki. Historyczny poczet królów – znany z historycznych lekcji, a wizerunki, stroje królewskie i książęce pamiętamy jak nie z książek, to choćby z banknotów. Portrety z albumu wydanego nakładem Maurycego Perlesa, Wiedeń 1893. Źródło: Biblioteka Narodowa (digitalizacja obiektów w ramach projektu Patrimonium).

„Książę zwierzchni Polski. Książę krakowski, sandomierski, wschodniej Wielkopolski, kujawski i śląski. Książę zwierzchni Pomorza”

Władysław II Wygnaniec – władca z dynastii Piastów. Usiłuje zjednoczyć państwo, walczy z braćmi, ucieka do Niemiec przez co naraża Polskę na wojnę z nimi. Według testamentu Krzywoustego książę Władysław otrzymał Śląsk jako dzielnicę dziedziczną, a ziemię Krakowską i zwierzchnictwo nad Pomorzem jako naczelny książę (senjor) Polski. W chwili śmierci ojca Władysław II. był o wiele starszy od braci: miał lat 33, najstarszy zaś z czterech młodszych braci, Bolesław, zaledwie lat 13. Młodsi bracia, poparci przez możnowładztwo, nie chcieli uznać władzy zwierzchniczej Władysława. On zaś starał się nie tylko zmusić ich do posłuszeństwa ale i zagarnąć ich dzielnice. Zawrzała wojna domowa. Władysław, opuszczony przez własne wojska, pobity przez braci pod Poznaniem, uszedł do Niemiec do szwagra swego, króla Konrada III. Władzy naczelnej nigdy już nie odzyskał i umarł na wygnaniu w r. 1159. Kronika Polski Wincentego Kadłubka mówiła: „Przywilejem pierworództwa świetny i następstwem w królestwie (wysoko) wyniesiony, lecz żądny zaszczytów z jednego (powodu), a pychą uniesiony z drugiego. Tym smutniejsze były jego rządy, im więcej oddawał się rozkoszy w objęciach żony. (…) Tak więc książę, sam w sobie bardzo ludzki, pod wpływem zawziętości żony wyzbywa się ludzkości”.

Na podstawie: Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie

Jan Matejko to zdecydowanie najbardziej znany malarz polskiej historii. W XIX wieku, w czasach jarzma austriacko-prusko-rosyjskiego, przedstawiał na płótnach kawał zagadnień towarzyszących istotnym wydarzeniom mającym miejsce w niemal tysiącletnich dziejach naszego kraju. Nie stronił od unowocześniania swoich arcydzieł poprzez mieszanie wątków, postaci i innych niekonwencjonalnych rozwiązań, które możemy sprawdzić w muzeach, albumach lub wystawić reprodukcje poligraficzne Donum Artis na swoich ścianach i dać się przyjrzeć również innym.
Za słowami Michała Krajskiego z tygodnika Polska Niepodległa: „Można powiedzieć, że malarz ten był kimś więcej niż wielkim artystą – także nauczycielem narodu, który ukazywał momenty świetności i upadku, jakie przeżywała nasza ojczyzna”.