Poczet królów i książąt polskich: Wacław II czeski (władca w Małopolsce 1291–1300, król Polski od 1300 do 1305 roku). Reprodukcja słynnego portretu malowanego przez Leonarda Stroynowskiego z rysunku Jana Matejki. Historyczny poczet królów i książąt polskich – znany nam z lekcji historii, a wizerunki, stroje królewskie i książęce pamiętamy jak nie z książek, to choćby z banknotów. Poczet został odmalowany w kolorze przez Z. Papieskiego oraz L. Stroynowskiego według rysunków Matejki.

„Król Czech i Polski”

Wacław II czeski (Przemyślida) – król Czech i Polski, władca wywodzący się z dynastii Przemyślidów. Zajmuje Wielkopolskę. Wypędza Łokietka. Koronuje się w Gnieźnie na króla polskiego. Bezsilność Polski dzielnicowej zachęciła króla czeskiego Wacława do wyprawy na Polskę. Kraków, po śmierci Henryka Probusa następcy Leszka Czarnego, należał się księciu Wielkopolskiemu Przemysławowi. Probus w testamencie ziemię tę jemu właśnie zapisał. Wacław jednak zajął siłą Kraków i Sandomierz i niebawem zyskał uznanie książąt i ludności. Oparł mu się tylko brat Leszka Czarnego Władysław Łokietek, ale pokonany ustąpić musiał do Wielkopolski, gdzie rycerstwo obwołało go księciem po śmierci Przemysława II. Wacław utrwaliwszy się w Małopolsce, zapragnął także posiąść Wielkopolskę i polską koronę; wyruszył do Wielkopolski, wyparł Władysława Łokietka i ukoronował się w Gnieźnie na króla. Z wyjątkiem Mazowsza i Śląska cała niemal Polska znalazła się pod berłem Wacława. Rządy tego króla były silne i sprężyste. Ustaliło się poczucie potrzeby jednego władcy i korzyści płynących ze zespolenia rozbitej na dzielnice Polski. Za kroniką oliwską: „Tenże sławny król bardzo miłował i czcił duchownych, fundował klasztory i chronił [je] tarczą obrony i zabezpieczał przed zaczepkami niegodziwców (…)”.

Na podstawie: Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie

Jan Matejko to zdecydowanie najbardziej znany malarz polskiej historii. W XIX wieku, w czasach jarzma austriacko-prusko-rosyjskiego, przedstawiał na płótnach kawał zagadnień towarzyszących istotnym wydarzeniom mającym miejsce w niemal tysiącletnich dziejach naszego kraju. Nie stronił od unowocześniania swoich arcydzieł poprzez mieszanie wątków, postaci i innych niekonwencjonalnych rozwiązań, które możemy sprawdzić w muzeach, albumach lub wystawić reprodukcje poligraficzne Donum Artis na swoich ścianach i dać się przyjrzeć również innym.

Za słowami Michała Krajskiego z tygodnika Polska Niepodległa: „Można powiedzieć, że malarz ten był kimś więcej niż wielkim artystą – także nauczycielem narodu, który ukazywał momenty świetności i upadku, jakie przeżywała nasza ojczyzna”.