Poczet królów i książąt polskich: Leszek I Biały (władca w latach 1194–1199 i 1206–1227). Reprodukcja słynnego portretu malowanego przez Leonarda Stroynowskiego z rysunku Jana Matejki. Historyczny poczet królów i książąt polskich – znany nam z lekcji historii, a wizerunki, stroje królewskie i książęce pamiętamy jak nie z książek, to choćby z banknotów. Poczet został odmalowany w kolorze przez Z. Papieskiego oraz L. Stroynowskiego według rysunków Matejki.

Leszek I Biały – władca od Piastów, książę zwierzchni Polski (krakowski), książę sandomierski, mazowiecki i kujawski. Został zamordowany. Brat jego Konrad Mazowiecki sprowadza Krzyżaków. Leszek Biały jako książę krakowski był spadkobiercą wielkoksiążęcych praw monarszych. Ale na ich wykonywanie brakło mu siły. Mazowsze i Kujawy wraz z Sieradzem i Łęczycą oddał bratu Konradowi, sam posiadał tylko Kraków i Sandomierz. Resztę Polski zajmowały dzielnice potomków Władysława II. i Mieszka Starego. Dział Leszka nie górował potęgą nad innymi dzielnicami. Za jego też rządów gaśnie zupełnie zwierzchnictwo krakowskiej stolicy. Monarchja Piastów rozbiła się na rzeszę luźnych państewek dzielnicowych. Leszek był ostatnim „księciem Polski”. Widząc zmianę stosunków coraz częściej używał tytułu więcej zgodnego z rzeczywistością „dux Cracoviensis” – książę krakowski. W krwawej bitwie pod Zawichostem 1205 r. rozbił zwycięsko księcia halickiego Romana, który najechał na Polskę. Pomimo słabości swego państewka okazywał zrozumienie dla najważniejszych spraw ogólnonarodowych. Usiłował w pokojowy sposób wywierać wpływ na pogańskich Prusaków dostarczając im produktów małopolskiego górnictwa żelaza i soli. Gdy Świętopełk, książę nadwiślańskiego Pomorza zapragnął uwolnić się od zależności lennej wobec Polski, książęta polscy urządzili wspólną na Świętopełka wyprawę. Rozumiejąc ważność spraw pomorskich stawił się na nią i Leszek. Świętopełk dzięki pomocy podstępnego księcia wielkopolskiego, Odonica, napadł zdradziecko na obóz książąt polskich w Marcinkowie pod Gąsawą, w pobliżu granic pomorskich. Leszek w starciu tem zginął.

Na podstawie: Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie

Jan Matejko to zdecydowanie najbardziej znany malarz polskiej historii. W XIX wieku, w czasach jarzma austriacko-prusko-rosyjskiego, przedstawiał na płótnach kawał zagadnień towarzyszących istotnym wydarzeniom mającym miejsce w niemal tysiącletnich dziejach naszego kraju. Nie stronił od unowocześniania swoich arcydzieł poprzez mieszanie wątków, postaci i innych niekonwencjonalnych rozwiązań, które możemy sprawdzić w muzeach, albumach lub wystawić reprodukcje poligraficzne Donum Artis na swoich ścianach i dać się przyjrzeć również innym.

Za słowami Michała Krajskiego z tygodnika Polska Niepodległa: „Można powiedzieć, że malarz ten był kimś więcej niż wielkim artystą – także nauczycielem narodu, który ukazywał momenty świetności i upadku, jakie przeżywała nasza ojczyzna”.