Poczet królów i książąt polskich: Leszek II Czarny (władca z lat 1279–1288). Reprodukcja słynnego portretu malowanego przez Leonarda Stroynowskiego z rysunku Jana Matejki. Historyczny poczet królów i książąt polskich – znany nam z lekcji historii, a wizerunki, stroje królewskie i książęce pamiętamy jak nie z książek, to choćby z banknotów. Poczet został odmalowany w kolorze przez Z. Papieskiego oraz L. Stroynowskiego według rysunków Matejki.

Leszek II Czarny – władca z dynastii Piastów. Książę sieradzki, łęczycki, inowrocławski, krakowski i sandomierski. Zwalcza księcia ruskiego Lwa pod Goślicami, potem Litwinów. Tatarzy znowu niszczą Małopolskę. Możnowładzcy krakowscy wynieśli na tron po śmierci bezdzietnego Bolesława Wstydliwego księcia Sieradzkiego Leszka Czarnego, wskazanego przez zmarłego księcia Bolesława na następcę i dziedzica. Dzielny ten książę pokonał dwukrotnie bunty wewnętrzne i dla umocnienia się przeciw możnowładztwu otoczył opieką miasta księciu życzliwe. Większe miasta, przeważnie niemieckie, bogate i obdarowane wolnościami, zamienione za wzorem Krakowa w silne warownie, zyskały na szereg lat znaczenie polityczne i wpływ na obsadzenie książęcego tronu. Leszek Czarny okazał znaczną siłę także we wojnach zewnętrznych: Lwa Daniłowicza, księcia halickiego, który go napadł i próbował zagarnąć Leszkowe ziemie, rozgromił; Jaćwingów pobił tak skutecznie, że na zawsze przestali być groźnymi. Energiczny i zdolny ten książę nie zdołał jednak dostatecznie ziem swoich zespolić i przekazać ich w całości takiemu następcy, któryby dążył do odbudowania jedności państwowej Polski. Po bezdzietnym Leszku dziedzictwo jego zaraz się rozpadło a losy dzielnicy krakowskiej znów były nieustalone i niepewne.  Z Kroniki Jana Długosza: „Mieszczan krakowskich Niemców miłował i poważał, że nawet włosy na ich wzór zaczesywał, a w ubiorze nadto i we wszystkim stosował się do ich obyczaju”.

Na podstawie: Wydawnictwo Salonu Malarzy Polskich w Krakowie

Jan Matejko to zdecydowanie najbardziej znany malarz polskiej historii. W XIX wieku, w czasach jarzma austriacko-prusko-rosyjskiego, przedstawiał na płótnach kawał zagadnień towarzyszących istotnym wydarzeniom mającym miejsce w niemal tysiącletnich dziejach naszego kraju. Nie stronił od unowocześniania swoich arcydzieł poprzez mieszanie wątków, postaci i innych niekonwencjonalnych rozwiązań, które możemy sprawdzić w muzeach, albumach lub wystawić reprodukcje poligraficzne Donum Artis na swoich ścianach i dać się przyjrzeć również innym.

Za słowami Michała Krajskiego z tygodnika Polska Niepodległa: „Można powiedzieć, że malarz ten był kimś więcej niż wielkim artystą – także nauczycielem narodu, który ukazywał momenty świetności i upadku, jakie przeżywała nasza ojczyzna”.